Tìm hiểu ý nghĩa xây nhà thờ tổ trong văn hóa tâm linh người Việt

Truyền thống uống nước nhớ nguồn từ lâu đã ăn sâu vào tiềm thức của mỗi con người Việt Nam. Vì thế, xây nhà thờ tổ của mỗi dòng họ luôn giữ một vị trí tâm linh quan trọng, dù thời gian có trôi đi thì tấm lòng của những người con vẫn luôn giữ gìn và bảo vệ nhà thờ tổ.

Ý nghĩa xây nhà thờ tổ

Có thể nói xây nhà thờ tổ giống như bảo tàng thu nhỏ của mỗi dòng họ. Nơi đây ghi lại những tên vị Tổ họ, những chiến tích lịch sử hào hùng, những nốt thăng trầm trong suốt chiều dài lịch sử mà đời các cha anh đi trước đã tạo nên, lưu giữ những bảo vật, những di tích và vật chứng sống được cả dòng họ giữ gìn.

Tìm hiểu ý nghĩa xây nhà thờ tổ trong văn hóa tâm linh người Việt
Tìm hiểu ý nghĩa xây nhà thờ tổ trong văn hóa tâm linh người Việt

Vì ý nghĩ to lớn như vậy, nhà thờ họ đẹp có vai trò như kim chỉ nam hướng cho xã hội tốt đẹp hơn. Mỗi thế hệ sẽ đều được giáo dục về nguồn gốc sinh thành, về đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, từ đó mỗi gia đình, mỗi dòng họ và rộng hơn là cả xã hội sẽ ý thức được việc cần phải biết ơn thế hệ đi trước đã hy sinh cả xương máu của mình để cho ta cuộc sống ngày hôm nay.

Những quy tắc khi xây nhà thờ tổ

Xây nhà thờ tổ cũng có những quy tắc được niêm yết rõ ràng và thực hiện một cách nghiêm túc từ đời này qua đời khác. Tùy vào mỗi dòng họ có những quy tắc khác nhau, nhưng có thể thấy một số quy tắc tiêu biểu mà nhà thờ họ nào cũng có:

  • Thờ phụng theo đúng phong tục trong giới tâm linh Việt Nam, thờ theo địa vị từ trên cao xuống dưới. Vị trí sắp xếp bàn thờ cũng vậy.
  • Ngày đầu tiên của Tiết Thanh Minh thường được chọn làm ngày hội họp của dòng họ, con cháu dù ở đâu cũng về thắp nén hương,bày tỏ lòng thành kính.
  • Nghi lễ thờ phụng cũng như hội họp ở nhà thờ họ đều phải tuân thủ đúng quy định pháp luật và không được sai lệch với thuần phong mỹ tục Việt Nam.
  • Xây dựng nhận thức đúng đắn về nề nếp hoạt động của việc xây nhà thờ dòng họ với mục đích tăng tình đoàn kết, cấm các hoạt động, hành vi chia rẽ nội bộ.

Đặc trưng khi xây nhà thờ tổ

Nhà thờ tổ là một ngôi nhà được xây dựng riêng biệt với nhà ở nằm thờ cúng các vị tổ tiên của một dòng họ hay từng chi họ tính theo phụ hệ (dòng họ bên cha) và ghi danh các vị anh hùng, những người có công với dòng họ, với đất nước. Vì vậy, nhà thờ tổ luôn giữ một vị trí quan trọng trong văn hóa thờ phụng ở nước ta.

Tìm hiểu ý nghĩa xây nhà thờ tổ trong văn hóa tâm linh người Việt
Tìm hiểu ý nghĩa xây nhà thờ tổ trong văn hóa tâm linh người Việt

Nhìn vào bất cứ nhà thờ tổ nào, ta cũng có thể thấy, hai yếu tố công năng và kiến trúc tạo nên phong cách của một nhà thờ họ.

  • Về kiến trúc, lối xây nhà thờ tổ mang đặc điểm vừa gần gũi với đời sống người dân, vừa tương đồng với các ngôi đền, miếu thờ khiến cho mỗi nhà thờ họ đều mang một ý nghĩa truyền thống sâu sắc.
  • Về công năng, nhà thờ tổ được xây dựng để thờ cúng tổ tiên, bàn thờ nhà thờ tổ cũng phải bố trí trang trọng tỏ lòng thành kính.
  • Nhà thờ tổ là một nét văn hóa đặc sắc, mang hơi thở của văn hóa Việt. Việc giữ gìn nét văn hóa này cũng giống với việc bảo vệ nền văn hóa của dân tộc, tránh bị thời gian xóa mờ hay biến chất.
  • Giữ gìn văn hóa nhà thờ tổ còn là bảo tồn tính đa dạng về dòng họ của nước ta mà không một nước nào trên thế giới có được.

Hi vọng với những thông tin mà chúng tôi chia sẻ trên đây các bạn đã hiểu rõ hơn ý nghĩa khi xây nhà thờ tổ của mỗi dòng họ. Chúng ta cần phát huy truyền thống uống nước nhớ nguồn của dân tộc và giữ gìn, bảo vệ nó.

>> Xem thêm bài viết: